Theo quy định tại điểm 7 Điều 3 Luật thi hành án hình sự năm 2010 thì thi hành án phạt cấm cư trú là việc cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định của Luật thi hành án hình sự buộc người chấp hành án không được tạm trú, thường trú ở một số địa phương nhất định theo bản án đã có hiệu lực phâp luật.
Thủ tục thi hành án phạt cấm cư trú được quy định tại Điều 82 Luật thi hành án hình sự năm 2010, cụ thể như sau:
Thứ nhất, hai tháng trước khi hết hạn chấp hành án phạt tù đối với phạm nhân có hình phạt bổ sung là cấm cư trú, Giám thị trại giam, Giám thị trại tạm giam, Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có trách nhiệm thông báo bằng văn bản cho cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi người đó về cư trú và nơi người đó bị cấm cư trú, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó về cư trú và nơi người đó bị cấm cư trú.
Thứ hai, ngay sau khi phạm nhân có hình phạt bổ sung là cấm cư trú chấp hành xong án phạt tù, trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi người đó chấp hành án phải gửi giấy chứng nhận đã chấp hành xong án phạt tù, bản sao bản án, bản sao quyết định thi hành án cho cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi người chấp hành án về cư trú.
Thứ ba, trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được các văn bản quy định tại khoản 2 Điều này, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi người đó về cư trú có trách nhiệm lập hồ sơ thi hành án phạt cấm cư trú và bàn giao hồ sơ cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người chấp hành án về cư trú.
Hồ sơ bao gồm:
Bản sao bản án đã có hiệu lực pháp luật, bản sao quyết định thi hành án phạt tù.Giấy chứng nhận đã chấp hành xong án phạt tù.Tài liệu khác có liên quan đến việc thi hành án.
Thứ tư, trước khi hết thời hạn cấm cư trú ba ngày, ủy ban nhân dân cấp xã bàn giao hồ sơ thi hành án cho Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện để cấp giấy chứng nhận đã chấp hành xong án phạt cấm cư trú. Giấy chứng nhận phải gửi cho người chấp hành án, ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú, Tòa án đã ra quyết định thi hành án, Sở Tư pháp nơi Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện cấp giấy chứng nhân đã chấp hành xong án phạt cấm cư trú có trụ sở.
Quyền và nghĩa vụ của người chấp hành án phạt cấm cư trú
Theo quy định của pháp luật hiện hành (Điều 84, 85 Luật thi hành án hình sự năm 2010), người chấp hành án phạt cấm cư trú có những quyền và nghĩa vụ sau đây:
Người chấp hành án phạt cấm cư trú có những quyền sau đây:
Khi có lý do chính đáng và được sự đồng ý của ủy ban nhân dân cấp xã nơi bị cấm cư trú, thì ngưòi chấp hành án phạt cấm cư trú được đến địa phương đó; thời gian lưu trú do ủy ban nhân dân cấp xã nơi đến quyết định, nhưng mỗi lần không được quá năm ngày.
Được lựa chọn nơi cư trú ngoài nơi đã bị cấm.
Khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật, thì được ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú đề nghị miễn chấp hành thời hạn cấm cư trú theo quy định của Luật thi hành án hình sự.
Người chấp hành án phạt cấm cư trú có nghĩa vụ sau đây:
Không được cư trú ở những nơi đã bị cấm cư trú.
Chấp hành nghiêm chỉnh cam kết của mình trong việc tuân thủ pháp luật và phải có mặt theo yêu cầu của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người chấp hành án cư trú.
