Trong thời đại công nghệ phát triển, các cuộc gọi lừa đảo qua điện thoại ngày càng trở nên tinh vi và phổ biến tại Việt Nam. Từ những lời mời chào hấp dẫn như trúng thưởng, đầu tư sinh lời cao, đến các cuộc gọi giả danh công an, ngân hàng, hay nhân viên y tế, những kẻ lừa đảo đang lợi dụng lòng tin và sự thiếu cảnh giác của người dân để chiếm đoạt tài sản. Thực tế xã hội cho thấy, không chỉ người lớn tuổi mà cả những người trẻ, có trình độ, cũng dễ dàng “sập bẫy” do các chiêu trò được thiết kế rất thuyết phục. Theo thống kê từ Bộ Công an năm 2024, các vụ lừa đảo qua điện thoại đã gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng, để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng về tài chính và tâm lý cho nạn nhân.

Gần đây, Công ty Luật Công Tâm nhận được câu hỏi từ chị Lê Thị Minh Anh qua hotline 0972810901: “Tôi nhận được một cuộc gọi tự xưng là nhân viên ngân hàng, yêu cầu cung cấp mã OTP để xác minh tài khoản vì có dấu hiệu bất thường. Do hoảng sợ, tôi đã làm theo và mất hơn 50 triệu đồng trong tài khoản. Tôi rất lo lắng và không biết phải làm gì tiếp theo. Làm sao để nhận biết các cuộc gọi lừa đảo? Nếu đã bị lừa, tôi có thể tố cáo ở đâu để đòi lại quyền lợi? Mong Luật Công Tâm tư vấn giúp tôi!”. Hiểu được nỗi băn khoăn của chị Minh Anh và nhiều người khác, chúng tôi xin chia sẻ bài viết chi tiết về cách phát hiện lừa đảo qua điện thoại và các bước tố cáo khi không may trở thành nạn nhân. Với vai trò là đơn vị tư vấn pháp lý uy tín tại Hà Nội, Luật Công Tâm cam kết mang đến thông tin dễ hiểu, thiết thực, giúp bạn bảo vệ bản thân và gia đình trước những chiêu trò lừa đảo nguy hiểm.

Bài viết này sẽ cung cấp kiến thức về các dấu hiệu nhận biết cuộc gọi lừa đảo, cách xử lý khi nghi ngờ, và quy trình tố cáo để bảo vệ quyền lợi hợp pháp. Hãy cùng tìm hiểu để nâng cao cảnh giác và hành động đúng đắn trong mọi tình huống!

Lừa Đảo Qua Điện Thoại Là Gì?

Lừa đảo qua điện thoại là hành vi sử dụng các cuộc gọi, tin nhắn, hoặc công nghệ viễn thông để đánh lừa nạn nhân, nhằm chiếm đoạt tài sản hoặc thông tin cá nhân. Các đối tượng lừa đảo thường giả danh nhân viên cơ quan chức năng, công ty uy tín, hoặc người quen để tạo lòng tin, sau đó yêu cầu nạn nhân chuyển tiền, cung cấp mã OTP, hoặc truy cập vào các liên kết độc hại.

Theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 20 năm hoặc tù chung thân, tùy thuộc vào giá trị tài sản chiếm đoạt và mức độ nghiêm trọng của hành vi. Nếu hành vi gây thiệt hại lớn hoặc có tổ chức, mức phạt có thể lên đến tù chung thân.

Các Chiêu Trò Lừa Đảo Qua Điện Thoại Phổ Biến Nhất

Để phát hiện lừa đảo, trước tiên bạn cần nhận biết các chiêu trò mà kẻ xấu thường sử dụng. Dưới đây là những hình thức phổ biến nhất tại Việt Nam năm 2025:

Giả Danh Cơ Quan Nhà Nước

Đối tượng giả danh công an, tòa án, viện kiểm sát, hoặc cơ quan thuế, thông báo nạn nhân liên quan đến một vụ án hoặc nợ thuế. Họ đe dọa sẽ bắt giữ hoặc phạt tiền nếu không chuyển khoản ngay lập tức. Ví dụ: “Chúng tôi là công an, tài khoản của chị có dấu hiệu rửa tiền. Chị cần chuyển tiền vào tài khoản an toàn để kiểm tra.”

Giả Danh Nhân Viên Ngân Hàng

Kẻ lừa đảo gọi điện, tự xưng là nhân viên ngân hàng, yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản, mật khẩu, hoặc mã OTP để “khắc phục lỗi hệ thống” hoặc “xác minh giao dịch bất thường”. Trường hợp của chị Minh Anh là một ví dụ điển hình.

Thông Báo Trúng Thưởng

Nạn nhân nhận được cuộc gọi hoặc tin nhắn thông báo trúng thưởng lớn (xe hơi, tiền mặt, điện thoại), nhưng phải nộp phí nhận thưởng hoặc cung cấp thông tin cá nhân để làm thủ tục. Ví dụ: “Chúc mừng anh đã trúng 500 triệu đồng từ chương trình quay số may mắn. Vui lòng nộp 5 triệu đồng phí nhận thưởng.”

Giả Danh Người Quen Hoặc Nhân Viên Dịch Vụ

Đối tượng giả làm bạn bè, người thân, hoặc nhân viên giao hàng, yêu cầu chuyển tiền gấp vì “tai nạn”, “nợ khẩn cấp”, hoặc “phí vận chuyển”. Họ thường sử dụng số điện thoại lạ và giọng điệu khẩn trương để gây áp lực.

Lừa Đảo Đầu Tư, Tuyển Dụng

Các cuộc gọi mời chào đầu tư chứng khoán, tiền ảo, hoặc tuyển cộng tác viên online với lời hứa lợi nhuận cao. Nạn nhân thường được yêu cầu nộp tiền đặt cọc hoặc phí tham gia trước khi nhận công việc.

Giả Danh Nhân Viên Y Tế Hoặc Bảo Hiểm

Đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh, kẻ lừa đảo giả danh nhân viên y tế, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân để đăng ký tiêm vaccine hoặc nhận hỗ trợ bảo hiểm y tế, sau đó chiếm đoạt tiền qua các liên kết giả mạo.

Làm Thế Nào Để Phát Hiện Lừa Đảo Qua Điện Thoại?

Nhận diện sớm các dấu hiệu lừa đảo sẽ giúp bạn tránh được rủi ro. Dưới đây là các cách cụ thể để phát hiện:

Kiểm Tra Số Điện Thoại Gọi Đến

Các cuộc gọi lừa đảo thường sử dụng số điện thoại lạ, số quốc tế (+84, +1, +44), hoặc số cố định giả mạo. Bạn có thể sử dụng ứng dụng như Truecaller hoặc tra cứu số qua Google để kiểm tra nguồn gốc.

Nhận Biết Giọng Điệu Khẩn Trương Hoặc Đe Dọa

Kẻ lừa đảo thường gây áp lực bằng cách yêu cầu hành động ngay lập tức, như chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin trong vài phút, kèm theo lời đe dọa về pháp lý hoặc mất tài sản. Cơ quan nhà nước hoặc ngân hàng chính thức không bao giờ làm việc theo cách này.

Cảnh Giác Với Yêu Cầu Cung Cấp Thông Tin Cá Nhân

Ngân hàng, công an, hoặc công ty uy tín không yêu cầu mã OTP, mật khẩu tài khoản, hoặc thông tin cá nhân qua điện thoại. Nếu nhận được yêu cầu này, hãy cúp máy ngay lập tức.

Nếu nhận được cuộc gọi từ “ngân hàng” hoặc “công an”, hãy liên hệ trực tiếp qua số hotline chính thức (in trên thẻ ngân hàng hoặc website cơ quan) để kiểm tra. Ví dụ, nếu bạn nhận được cuộc gọi từ “Ngân hàng Vietcombank”, hãy gọi số 1900 54 54 13 để xác minh.

Nếu cuộc gọi đi kèm tin nhắn chứa liên kết, hãy kiểm tra URL cẩn thận. Các liên kết lừa đảo thường có lỗi chính tả, ký tự lạ, hoặc không bắt đầu bằng “https://”. Tuyệt đối không nhấp vào liên kết nếu không chắc chắn.

Nhân viên chính thức thường chào hỏi chuyên nghiệp, gọi đúng tên bạn, và cung cấp thông tin rõ ràng. Kẻ lừa đảo thường dùng lời chào chung chung như “khách hàng thân mến” hoặc có lỗi ngữ pháp khi giao tiếp.

Làm Gì Khi Nghi Ngờ Cuộc Gọi Lừa Đảo?

Khi nhận thấy dấu hiệu bất thường, bạn nên hành động ngay để bảo vệ mình:

• Không cung cấp thông tin: Từ chối chia sẻ mã OTP, mật khẩu, số CMND/CCCD, hoặc thông tin tài khoản ngân hàng.
• Cúp máy ngay: Không tranh luận hoặc tiếp tục nghe kẻ lừa đảo thuyết phục.
• Chặn số điện thoại: Sử dụng tính năng chặn số trên điện thoại hoặc ứng dụng để tránh bị làm phiền tiếp.
• Báo cáo số điện thoại: Thông báo số lừa đảo cho nhà mạng hoặc cơ quan chức năng qua các kênh như Trung tâm Giám sát An toàn Không gian Mạng Quốc gia.
• Kiểm tra tài khoản: Đăng nhập vào tài khoản ngân hàng hoặc dịch vụ liên quan để đảm bảo không có giao dịch bất thường.

Cách Tố Cáo Khi Sập Bẫy Lừa Đảo Qua Điện Thoại

Nếu không may trở thành nạn nhân như chị Minh Anh, bạn cần bình tĩnh và thực hiện các bước sau để tố cáo và bảo vệ quyền lợi:

Thu Thập Bằng Chứng

Để tố cáo hiệu quả, bạn cần chuẩn bị các chứng cứ sau:

• Ghi âm cuộc gọi (nếu có).
• Lưu lại số điện thoại gọi đến, thời gian, và nội dung cuộc gọi.
• Chụp màn hình tin nhắn, liên kết, hoặc thông tin tài khoản mà kẻ lừa đảo yêu cầu chuyển tiền.
• Sao kê ngân hàng chứng minh giao dịch bất thường (nếu đã chuyển tiền).
• Bản sao CMND/CCCD để xác minh danh tính khi tố cáo.

Liên Hệ Ngân Hàng Ngay Lập Tức

Nếu bạn đã cung cấp mã OTP hoặc chuyển tiền, hãy:

• Gọi ngay đến hotline ngân hàng (ví dụ: Vietcombank – 1900 54 54 13, BIDV – 1900 9247) để khóa tài khoản tạm thời.
• Yêu cầu ngân hàng truy vết giao dịch và báo cáo sự cố.
• Nộp đơn khiếu nại tại chi nhánh ngân hàng để được hỗ trợ.

Trình Báo Cơ Quan Công An

Theo Điều 144 và điều 145 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, bạn có thể tố cáo hành vi lừa đảo tại:

• Công an phường/xã gần nhất: Nơi bạn cư trú hoặc nơi xảy ra vụ việc.
• Công an quận/huyện: Nếu không xác định được đối tượng lừa đảo, bạn có thể nộp đơn tại công an quận/huyện nơi bạn sinh sống.
• Phòng Cảnh sát Hình sự: Tại Hà Nội, liên hệ qua số 069.2196242 để báo cáo các vụ lừa đảo nghiêm trọng.

Quy trình tố cáo bao gồm:

• Viết đơn tố cáo hoặc báo cáo trực tiếp tại trụ sở cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm. Nếu viết đơn phải ghi rõ nội dung sự việc, thời gian, số tiền thiệt hại, và thông tin đối tượng (nếu có).
• Nộp kèm các bằng chứng đã thu thập.
• Ký xác nhận biên bản tố cáo tại cơ quan công an.

Liên Hệ Đường Dây Nóng Chống Lừa Đảo

Bộ Công an cung cấp một số đường dây nóng để báo cáo lừa đảo, ví dụ:

• Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội: 069.2348560
• Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu: 069.2321671

Nhờ Luật Sư Hỗ Trợ

Nếu vụ việc phức tạp hoặc liên quan đến số tiền lớn, bạn nên liên hệ luật sư để được tư vấn và đại diện pháp lý. Luật sư sẽ giúp bạn soạn đơn tố cáo, làm việc với cơ quan chức năng, và theo dõi tiến trình điều tra.

Hậu Quả Pháp Lý Của Hành Vi Lừa Đảo Qua Điện Thoại

Người thực hiện hành vi lừa đảo có thể đối mặt với các hình phạt sau:

Xử Phạt Hành Chính

Theo Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP:

“Điều 15. Vi phạm quy định về gây thiệt hại đến tài sản của tổ chức, cá nhân khác

1. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Trộm cắp tài sản, xâm nhập vào khu vực nhà ở, kho bãi hoặc địa điểm khác thuộc quản lý của người khác nhằm mục đích trộm cắp, chiếm đoạt tài sản;

b) Công nhiên chiếm đoạt tài sản;

c) Dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản hoặc đến thời điểm trả lại tài sản do vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng, mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;

d) Không trả lại tài sản cho người khác do vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng nhưng sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản;

đ) Thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.

2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của cá nhân, tổ chức, trừ trường hợp vi phạm quy định tại điểm b khoản 3 Điều 21 Nghị định này;

b) Dùng thủ đoạn hoặc tạo ra hoàn cảnh để buộc người khác đưa tiền, tài sản;

c) Gian lận hoặc lừa đảo trong việc môi giới, hướng dẫn giới thiệu dịch vụ mua, bán nhà, đất hoặc các tài sản khác;

d) Mua, bán, cất giữ hoặc sử dụng tài sản của người khác mà biết rõ tài sản đó do vi phạm pháp luật mà có;

đ) Sử dụng, mua, bán, thế chấp, cầm cố trái phép hoặc chiếm giữ tài sản của người khác;

e) Cưỡng đoạt tài sản nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

3. Hình thức xử phạt bổ sung:

a) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 và các điểm a, b, c và đ khoản 2 Điều này;

b) Trục xuất người nước ngoài có hành vi vi phạm hành chính quy định tại các khoản 1 và 2 Điều này.

4. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại các điểm c, d và đ khoản 2 Điều này;

b) Buộc trả lại tài sản do chiếm giữ trái phép đối với hành vi vi phạm quy định tại các điểm đ và e khoản 2 Điều này;

c) Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 2 Điều này.”

Theo đó hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản dưới 2 triệu đồng có thể bị phạt tiền từ 2-3 triệu đồng.

Truy Cứu Trách Nhiệm Hình Sự

Theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015, tùy vào giá trị tài sản chiếm đoạt, mức phạt có thể là:

• Từ 2 triệu đến dưới 50 triệu đồng: Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
• Từ 50 triệu đến dưới 200 triệu đồng: Phạt tù từ 2-7 năm.
• Từ 500 triệu đồng trở lên: Phạt tù từ 5 năm đến chung thân.

Ngoài ra, người phạm tội có thể bị phạt bổ sung từ 10-100 triệu đồng, tịch thu tài sản, hoặc cấm hành nghề nhất định.

Cách Phòng Ngừa Lừa Đảo Qua Điện Thoại

Để không trở thành nạn nhân, bạn nên áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:

• Nâng cao nhận thức: Theo dõi tin tức từ các nguồn chính thống như báo chí, Bộ Công an, hoặc Bộ Thông tin và Truyền thông để cập nhật chiêu trò lừa đảo mới.
• Bảo mật thông tin cá nhân: Không chia sẻ số CMND/CCCD, mã OTP, hoặc thông tin ngân hàng với bất kỳ ai qua điện thoại.
• Sử dụng công nghệ hỗ trợ: Cài đặt ứng dụng chặn cuộc gọi như Truecaller, Nomorobo, hoặc bật tính năng lọc cuộc gọi trên điện thoại.
• Xác minh trước khi hành động: Liên hệ trực tiếp với cơ quan, ngân hàng, hoặc người quen qua kênh chính thức để kiểm tra thông tin.
• Tham gia khóa học an toàn mạng: Nhiều tổ chức cung cấp chương trình miễn phí về phòng chống lừa đảo, giúp bạn nhận diện rủi ro sớm.
• Tư vấn pháp lý định kỳ: Liên hệ luật sư để được hướng dẫn cách xử lý khi gặp các tình huống nghi ngờ.

Dịch Vụ Tư Vấn Pháp Lý Của Luật Công Tâm

Nếu bạn đang lo lắng về nguy cơ lừa đảo hoặc cần hỗ trợ tố cáo sau khi bị lừa, Công ty Luật Công Tâm sẵn sàng cung cấp các dịch vụ sau:

• Tư vấn miễn phí: Giải đáp chi tiết về cách phát hiện lừa đảo, xử lý khi nghi ngờ, và quy trình tố cáo.
• Hỗ trợ soạn đơn tố cáo: Chuẩn bị hồ sơ pháp lý đầy đủ, chính xác để trình báo cơ quan chức năng.
• Đại diện pháp lý: Làm việc với công an, ngân hàng, hoặc tòa án để bảo vệ quyền lợi của bạn.
• Tư vấn phòng ngừa: Hướng dẫn cách bảo mật thông tin cá nhân và tránh rủi ro lừa đảo trong tương lai.

Liên hệ ngay qua Hotline: 0972810901 | 0969545660 hoặc đến trực tiếp tại Tầng 6, số 141 Hoàng Quốc Việt, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội để được hỗ trợ nhanh chóng và tận tình.

Kết Luận

Lừa đảo qua điện thoại là một vấn đề nhức nhối trong xã hội hiện đại, nhưng bạn hoàn toàn có thể bảo vệ mình bằng cách nâng cao cảnh giác và hiểu biết pháp luật. Các dấu hiệu như yêu cầu cung cấp mã OTP, giọng điệu đe dọa, hoặc lời mời chào quá hấp dẫn đều là tín hiệu cần lưu ý. Nếu không may bị lừa, việc thu thập bằng chứng, liên hệ ngân hàng, và tố cáo tại cơ quan công an là những bước quan trọng để lấy lại quyền lợi.

Luật Công Tâm hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn kiến thức hữu ích để nhận diện và phòng tránh lừa đảo qua điện thoại. Chúng tôi luôn đồng hành cùng bạn để đảm bảo an toàn tài sản và quyền lợi hợp pháp. Nếu cần hỗ trợ thêm, đừng ngần ngại gọi ngay đến hotline của chúng tôi. Hãy cùng nhau xây dựng một cộng đồng an toàn, không còn nỗi lo bị lừa đảo!

Tại sao bạn nên chọn Luật Công Tâm để tư vấn và tranh tụng?
(*) Lý do duy nhất và quan trọng nhất là Luật Công Tâm có đội ngũ Luật sư tư vấn có kiến thức sâu rộng và am hiểu sâu sắc thực tiễn. Chính yếu tố con người là nguyên nhân tạo ra giá trị khác biệt về chất lượng dịch vụ tư vấn pháp luật trực tuyến của Luật Công Tâm.

Chất lượng của đội ngũ đội ngũ Luật sư tư vấn một phần được thể hiện thông qua việc đánh giá của Đài Truyền hình Việt Nam (VTV), Đài tiếng nói Việt Nam (VOV) và nhiều kênh truyền hình trung ương (Truyền hình Công an nhân dân/Truyền hình Quốc hội/Truyền hình Quốc phòng) và nhiều Đài truyền hình địa phương mời tham dự với tư cách là luật sư hàng đầu trong lĩnh vực. Bạn có thể tham khảo thêm tại các video ở Youtube : Luật Công Tâm

Với đội luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến đông đảo, được đào tạo bài bản về kỹ năng tư vấn cũng như đạo đức nghề luật sư. Chúng tôi luôn phấn đấu vì mục đích cao nhất là “Đưa sự pháp luật đến gần với mỗi người dân Việt Nam”. Lời cảm ơn Chân thành của mỗi khách hàng là lời động viên, động lực để mỗi luật sư của Luật Công Tâm ngày càng nâng cao chất lượng phục vụ và đưa hình ảnh của nghề luật sư một cách trung thực, đẹp trong mắt mỗi người dân Việt Nam.

Cách liên hệ tư vấn luật
Thật đơn giản! Chỉ cần sử dụng điện thoại và gọi: 097.281.0901 – 0969545660 hoặc truy cập Zalo kết bạn (theo số điện thoại 0969545660) để liên hệ. Bạn sẽ ngay lập tực được liên hệ với Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí 100% mà không phải trả bất cứ chi phí nào ngoài tiền gọi điện thoại theo phí thông thường của nhà mạng bạn đang sử dụng (nếu là gọi điện số hotline 0969545660).
Hotline: 0972810901 | 0969545660
Youtube: Luật Công Tâm
Website: Luật Công Tâm
Email: [email protected]
Địa chỉ: Tầng 6, số 141 Hoàng Quốc Việt, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội.