
Trong những năm gần đây, tình trạng lạng lách, đánh võng trên đường bộ ngày càng phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ và các nhóm “quái xế” thích phô diễn kỹ năng điều khiển phương tiện. Hành vi này không chỉ vi phạm nghiêm trọng quy tắc giao thông mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây ra tai nạn thảm khốc, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của người tham gia giao thông. Đặc biệt, khi hậu quả xảy ra là làm chết người, người vi phạm sẽ không chỉ chịu xử phạt hành chính mà còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù nghiêm khắc theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Luật Công Tâm – với nhiều năm kinh nghiệm bảo vệ quyền lợi khách hàng trong các vụ án giao thông – đã tiếp nhận không ít trường hợp gia đình bị nạn tìm đến khi có người thân vi phạm lạng lách, đánh võng gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Mỗi vụ việc đều có hoàn cảnh khác nhau: có trường hợp lái xe chưa đủ tuổi, có trường hợp lái xe khi say rượu, có trường hợp thiếu quan sát dẫn đến va chạm… Điều làm các gia đình lo lắng nhất là không biết người thân sẽ phải chịu án tù bao lâu, các yếu tố nào ảnh hưởng đến mức hình phạt và làm thế nào để giảm nhẹ trách nhiệm.
Ví dụ, anh A hỏi:
“Cháu tôi mới 20 tuổi, lái xe máy lạng lách, đánh võng rồi tông trúng người đi bộ khiến nạn nhân tử vong. Công an đã khởi tố vụ án, nhưng gia đình chưa rõ mức phạt tù sẽ như thế nào, có cơ hội xin án treo không và cần chuẩn bị những gì?”
Qua bài viết này, Luật Công Tâm xin cung cấp cái nhìn toàn diện, chi tiết về mức xử phạt hành chính, mức phạt tù và trách nhiệm pháp lý đối với hành vi lạng lách, đánh võng gây tai nạn chết người, cũng như tư vấn các bước cần thiết để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người bị cáo buộc.
1. Khái niệm lạng lách, đánh võng và hậu quả pháp lý
Lạng lách, đánh võng là hành vi điều khiển xe cơ giới (xe máy, ô tô) không tuân thủ quy tắc giao thông, thay đổi hướng đi đột ngột, rẽ trái phải liên tục hoặc quẹo vòng trước/sau các phương tiện khác nhằm phô diễn kỹ năng, thách thức người đi cùng, gây mất an toàn cho chính bản thân và người xung quanh.
-
Hành vi thường gặp: lạng xe sang hai bên, ngoặt đột ngột, đuổi song song rồi bất ngờ vượt lên; điều khiển xe quay đầu đột ngột; đánh võng (quay vòng xe) ngay trên lòng đường; chạy ngược chiều để “tung chiêu”.
-
Nguy cơ: mất lái, đâm trực diện, đâm ngang, tông vào người đi bộ, xe đạp, xe máy khác; gây chấn thương sọ não, chấn thương cột sống, đa chấn thương…
-
Thực trạng 2025: các clip “quái xế” lan truyền trên mạng xã hội ngày càng nhiều, khiến người dân hoang mang, gia tăng tai nạn chết người tại các đô thị lớn.
Về mặt pháp lý, hành vi lạng lách, đánh võng dù chưa gây tai nạn cũng đã bị xử phạt hành chính. Khi đã gây tai nạn chết người, người điều khiển sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Nếu giao xe cho người không đủ điều kiện mà gây hậu quả, thì người giao xe còn có thể bị truy cứu theo Điều 264 Bộ luật Hình sự.
2. Mức xử phạt hành chính đối với hành vi lạng lách, đánh võng
2.1. Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP
-
Phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy có hành vi “Điều khiển xe lạng lách hoặc đánh võng trên đường bộ trong, ngoài đô thị” (Điểm b Khoản 8 Điều 6)
-
Tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 02 tháng đến 04 tháng (Điểm c Khoản 10 Điều 6)
-
Trong trường hợp gây tai nạn giao thông hoặc không chấp hành hiệu lệnh dừng xe của người thi hành công vụ:
-
Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 14.000.000 đồng (Khoản 9 và Điểm d Khoản 10 Điều 6)
-
Tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 03 tháng đến 05 tháng
-
Tịch thu phương tiện vi phạm (nếu tái phạm nhiều lần)
-
2.2. Cập nhật từ Nghị định 168/2024/NĐ-CP (hiệu lực từ 01/01/2025)
Để tăng cường tính răn đe, Nghị định 168/2024 đã điều chỉnh mức phạt với hành vi lạng lách, đánh võng như sau:
-
Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 12.000.000 đồng nếu hành vi lạng lách, đánh võng gây tai nạn giao thông nhưng chưa đến mức truy cứu hình sự
-
Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng và tước Giấy phép lái xe 22–24 tháng nếu tái phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trọng
-
Tịch thu phương tiện vi phạm trong trường hợp tái phạm nhiều lần
Lưu ý: Mức xử phạt hành chính chỉ là khởi đầu. Khi hậu quả là tử vong, người điều khiển sẽ phải đối mặt với trách nhiệm hình sự nặng nề hơn.
3. Trách nhiệm hình sự khi gây tai nạn chết người do lạng lách, đánh võng
Khi hành vi lạng lách, đánh võng gây hậu quả làm chết người, người điều khiển phương tiện sẽ bị truy cứu theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, với ba khung hình phạt như sau:
Điều 260. Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ
Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị
phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng,
phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc
phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Không có giấy phép lái xe theo quy định;
b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác;
c) Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;
d) Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;
đ) Làm chết 02 người;
e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
g) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.Vi phạm trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại khung 1, khung 2, khung 3 nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị
phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng,
phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc
phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
Hình phạt bổ sung: Có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Giải thích:
-
Khung 1 áp dụng khi gây chết 1 người hoặc thương tích nghiêm trọng.
-
Khung 2 áp dụng khi có tình tiết tăng nặng (chạy khi say xỉn, không có GPLX, bỏ chạy, làm chết 2 người…).
-
Khung 3 áp dụng với hậu quả đặc biệt nghiêm trọng (tử vong 3 người trở lên hoặc thiệt hại tài sản lớn…).
4. Trách nhiệm của người giao xe cho người không đủ điều kiện
Nếu người đứng tên chủ phương tiện giao xe cho người không đủ điều kiện (không có GPLX, say xỉn, sử dụng ma túy, hoặc thiếu điều kiện pháp lý khác) mà người đó điều khiển gây hậu quả nghiêm trọng, thì người giao xe có thể bị truy cứu theo Điều 264 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017:
Điều 264. Tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ
Người nào giao cho người mà biết rõ người đó không có giấy phép lái xe hoặc đang trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy, chất kích thích mạnh khác hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị
phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc
phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị
phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc
phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị
phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.Hình phạt bổ sung: Có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.
5. Tình huống thực tế và tư vấn của Luật Công Tâm
Tình huống: Anh B, 25 tuổi, điều khiển xe máy lạng lách, đánh võng để “thách đố” bạn đi cùng. Trong lúc quay đầu xe đột ngột, anh B tông trúng cụ ông đang qua đường, khiến nạn nhân tử vong tại chỗ. Kết quả giám định cho thấy anh B không có giấy phép lái xe và nồng độ cồn trong hơi thở vượt 0,3 mg/lít khí thở.
Phân tích trách nhiệm pháp lý:
-
Hành vi lạng lách, đánh võng đã vi phạm hành chính và có thể bị phạt theo Nghị định 100/2019 (6–8 triệu đồng) và bị tước GPLX 2–4 tháng.
-
Hậu quả chết người đưa vụ việc vào khung hình sự:
-
Không có GPLX + gây chết 1 người → Khung 2 Điều 260: phạt tù 03–10 năm
-
Đồng thời, anh B có thể bị truy cứu trách nhiệm theo Điều 264 vì anh B không có GPLX nhưng vẫn được người khác giao xe (nếu có).
-
Yếu tố định khung và giảm nhẹ:
-
Tình tiết tăng nặng: Không có GPLX, nồng độ cồn vượt mức, gây chết người.
-
Tình tiết giảm nhẹ: Thành khẩn khai báo, tích cực cứu giúp nạn nhân, gia đình bồi thường kịp thời, chưa có tiền án tiền sự.
Tư vấn của Luật Công Tâm:
-
Thu thập chứng cứ: Biên bản khám nghiệm, kết luận giám định nồng độ cồn, giám định pháp y.
-
Hợp tác với CQĐT: Trình bày thành khẩn, xin giảm nhẹ.
-
Bồi thường dân sự: Thương lượng mức bồi thường hợp lý, thể hiện thiện chí.
-
Luật sư bào chữa: Đại diện tham gia tố tụng, đề xuất áp dụng án treo nếu đủ điều kiện.
6. Kết luận
Hành vi lạng lách, đánh võng không chỉ vi phạm hành chính mà khi gây hậu quả chết người, người điều khiển sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự với khung hình phạt cao nhất lên đến 15 năm tù. Ngoài ra, người giao xe cho người không đủ điều kiện cũng có thể chịu trách nhiệm hình sự theo Điều 264. Để bảo vệ quyền lợi và giảm nhẹ mức hình phạt, người bị cáo buộc cần chủ động hợp tác, thu thập chứng cứ giảm nhẹ, thực hiện bồi thường dân sự và sử dụng dịch vụ bào chữa của Luật Công Tâm.
Luật Công Tâm – Tầng 6, số 141 Hoàng Quốc Việt, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội
Hotline: 0972810901 | 0969545660