- Khái niệm
Căn cứ khoản 1 Điều 2 Luật Khiếu nại 2011:
“Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình”
Như vậy, có thể thấy, khiếu nại được xem là quyền cơ bản của công dân, cá nhân có quyền khiếu nại khi có căn cứ cho rằng quyết định hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật của cơ quan hành chính Nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính Nhà nước là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
2. Có thể khiếu nại bằng hình thức nào?
Quy định tại Điều 8 Luật Khiếu nại 2011, khiếu nại có thể được thực hiện thong qua hai hình thức: khiếu nại bằng đơn hoặc khiếu nại trực tiếp.
2.1. Khiếu nại bằng đơn.
Theo khoản 2 Điều 8 Luật Khiếu nại 2011 thì trong trường hợp khiếu nại bằng đơn trong đơn khiếu nại phải ghi rõ ngày, tháng, năm khiếu nại; tên, địa chỉ của người khiếu nại; tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại; nội dung, lý do khiếu nại, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại và yêu cầu giải quyết của người khiếu nại.
Đơn khiếu nại phải do người khiếu nại ký tên hoặc điểm chỉ.
2.2. Khiếu nại trực tiếp
Trong trường hợp người khiếu nại đến khiếu nại trực tiếp thì người tiếp nhận khiếu nại hướng dẫn người khiếu nại viết đơn khiếu nại hoặc người tiếp nhận ghi lại việc khiếu nại bằng văn bản và yêu cầu người khiếu nại ký hoặc điểm chỉ xác nhận vào văn bản, trong đó ghi rõ nội dung như khiếu nại bằng đơn.
Trường hợp nhiều người cùng khiếu nại về một nội dung khoản 4 Điều 8 Luật Khiếu nại 2011 quy định như sau:
“a) Trường hợp nhiều người đến khiếu nại trực tiếp thì cơ quan có thẩm quyền tổ chức tiếp và hướng dẫn người khiếu nại cử đại diện để trình bày nội dung khiếu nại; người tiếp nhận khiếu nại ghi lại việc khiếu nại bằng văn bản, trong đó ghi rõ nội dung theo quy định tại khoản 2 Điều này. Việc tiếp nhiều người cùng khiếu nại thực hiện theo quy định tại Chương V của Luật này;
b) Trường hợp nhiều người khiếu nại bằng đơn thì trong đơn phải ghi rõ nội dung quy định tại khoản 2 Điều này, có chữ ký của những người khiếu nại và phải cử người đại diện để trình bày khi có yêu cầu của người giải quyết khiếu nại;
c) Chính phủ quy định chi tiết khoản này.”
Bên cạnh đó, đối với trường hợp khiếu nại được thực hiện thông qua người đại diện thì người đại diện đó phải là một trong những người khiếu nại, có giấy tờ chứng minh tính hợp pháp của việc đại diện và thực hiện khiếu nại theo quy định của Luật khiếu nại – Khoản 5 Điều 8 Luật Khiếu nại 2011.
3. Thời hiệu khiếu nại.
Điều 9 Luật Khiếu nại 2011 có quy định thời hiện khiếu nại là 90 ngày kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính.
Đối với trường hợp người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu vì lý do như ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác thì thời gian có trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.
Tại khoản 6 Điều 11 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định “thời hiệu, thời hạn khiếu nại đã hết mà không có lý do chính đáng” là một trong các trường hợp không được thụ lý giải quyết.
